Davranışsal bağımlılık, belirli bir davranışı tekrarlamak için güçlü bir istek ve dürtüye sahip olma durumudur. Bu davranış, alkol veya uyuşturucu gibi bir maddeye değil, bir eyleme veya aktiviteye odaklanır. Davranışsal bağımlılıklar, kumar, internet, alışveriş, yemek, seks ve teknoloji gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir.
Davranışsal bağımlılıklar, madde bağımlılığına benzer birçok semptoma neden olabilir. Bunlar arasında, davranışı kontrol edememe, davranışı bırakmaya çalışırken yoksunluk belirtileri yaşama ve davranışın kişinin yaşamını olumsuz etkilemesi yer alır.
Davranışsal Bağımlılığın Belirtileri
Davranışsal bağımlılığın yaygın belirtileri şunlardır:
- Davranışı kontrol edememe
- Davranışı bırakmaya çalışırken yoksunluk belirtileri yaşama
- Davranışın kişinin yaşamını olumsuz etkilemesi
Davranışsal bağımlılığı olan kişiler, davranışı kontrol edememediklerini ve onu bırakmaya çalıştıklarında yoksunluk belirtileri yaşadıklarını bildirirler. Davranış, kişinin yaşamını olumsuz etkilemeye başlar. Örneğin, kumar bağımlısı olan bir kişi, kumar oynamak için para biriktiremez veya işinden ayrılabilir.
Davranışsal Bağımlılığın Nedenleri
Davranışsal bağımlılığın kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, aşağıdaki faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Genetik
- Beyindeki nörokimyasal dengesizlikler
- Psikolojik travma
- Stres
- Sosyal izolasyon
Davranışsal Bağımlılığın Tedavisi
Davranışsal bağımlılığın tedavisi, madde bağımlılığının tedavisine benzer. Tedavi, genellikle terapi ve ilaç tedavisinin bir kombinasyonunu içerir.
Terapi, kişinin davranışını değiştirmesine ve bağımlılığa yol açan altta yatan sorunları çözmesine yardımcı olur. İlaç tedavisi, yoksunluk belirtilerini hafifletmeye ve kişinin davranışı kontrol etmesine yardımcı olabilir.
Davranışsal Bağımlılıkla Mücadele Etmek
Davranışsal bağımlılıkla mücadele etmek zor olabilir. Ancak, aşağıdaki ipuçları yardımcı olabilir:
- Yardım istemekten çekinmeyin. Bir terapist veya danışman, bağımlılıkla mücadele etmenize yardımcı olabilir.
- Bağımlılığa yol açan altta yatan sorunları belirleyin ve bunlarla başa çıkmanın sağlıklı yollarını bulun.
- Bağımlılık davranışını tetikleyebilecek durumlardan kaçının.
- Bağımlılığa karşı koymanıza yardımcı olacak destek sistemleri oluşturun.
Davranışsal bağımlılıkla mücadele eden kişiler, yardım alarak iyileşebilir.